Nog eens vijf mensen zijn aangehouden in het strafrechtelijke onderzoek naar de dodelijke brand in het Turkse skioord Kartalkaya. Het is niet bekend waarvan ze worden verdacht. Eerder werden de eigenaar van het hotel en drie anderen gearresteerd.

Bij de hotelbrand van gisteren kwamen 76 mensen om het leven. Tientallen mensen raakten gewond.

Minister van Binnenlandse Zaken Yerlikaya meldt dat de lichamen van 45 slachtoffers zijn overgedragen aan hun families. Onderzoekers gebruiken DNA-materiaal om de andere 31 te identificeren.

In Turkije is vandaag een dag van nationale rouw. Op een persconferentie zei president Erdogan dat de "verantwoordelijken voor deze ramp ter verantwoording worden geroepen".

Brandalarm

De brand brak gisteren midden in de nacht uit op de vierde verdieping van het elf verdiepingen tellende hotel Grand Kartal. In het gebouw, dat voor een groot deel uit hout bestaat, zaten volgens de minister van Binnenlandse Zaken 238 gasten.

De oorzaak van de brand is nog niet duidelijk. Er zijn berichten dat de brandveiligheid in het pand niet op orde was. Meerdere overlevenden zeggen dat brandalarmen niet afgingen en dat ze volledig in het donker hun weg door de met rook gevulde gangen moesten vinden.

Zeker twee mensen kwamen om nadat ze in paniek uit het gebouw waren gesprongen.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 07:22
Bron: nos.nl

Security, Europe! Dat is het motto waarmee Polen op 1 januari begon als voorzitter van de Europese Unie. Dat voorzitterschap wisselt ieder half jaar. Vast onderdeel is een toespraak van de regeringsleider in het Europees Parlement over de belangrijkste doelen.

Vanmorgen is het de beurt aan Donald Tusk. Duidelijk is dat zijn verhaal vooral zal gaan over veiligheid. Polen wil het voorzitterschap de komende maanden gebruiken om een uitgebreid debat te voeren over verhoging van de Europese defensie-uitgaven.

De discussie daarover is in de Brusselse wandelgangen al volop losgebarsten. Reden genoeg: in Oekraïne woekert de oorlog voort en de Amerikaanse president Trump dreigt NAVO-landen die in zijn ogen niet genoeg betalen aan defensie niet te verdedigen.

Als het aan hem ligt gaat de zogenoemde NAVO-norm, het percentage van het bruto nationaal product dat ieder land moet uitgeven aan defensie, van 2 naar 5 procent.

'Big bang'

Vrijwel iedereen is het er daarom over eens dát meer geld naar defensie moet. "Op dit moment zijn we niet serieus bezig", zei de Litouwse Eurocommissaris voor Defensie Andrius Kubilius in december.

Hij wil een "big bang". Voor de nieuwe EU-begroting hoopt Kubilius op 100 miljard euro voor defensie, ongeveer tien keer zoveel als nu. De miljarden zijn onder meer bedoeld voor het stimuleren van de defensieproductie in Europa. Met gezamenlijke EU-financiering zou die sneller van de grond komen dan wanneer landen dat ieder voor zich doen, is de gedachte.

Maar waar moeten die honderden miljarden extra vandaan komen? Steeds vaker valt daarbij de term eurobonds. Dat zijn gezamenlijke leningen waarmee de Europese Unie geld ophaalt op de kapitaalmarkt. Dat is gunstig voor landen voor wie het nu lastig is om geld te lenen, bijvoorbeeld omdat ze een hoge staatsschuld hebben. Nederland is hier van oudsher tegen, omdat het vindt dat ieder land zelf zijn eigen begroting rond moet krijgen en niet garant wil staan voor andere landen.

Taboe

Binnen de EU zijn veel landen inmiddels voorstander van deze manier om aan extra geld te komen. Ook Denemarken, in het verleden fel tegen samen lenen, is nu voor.

Voor Nederland blijft het vooralsnog taboe. In het regeerprogramma staat: "Het kabinet is geen voorstander van het aangaan van gemeenschappelijke schulden voor nieuwe Europese instrumenten." Bij de laatste EU-top herhaalde premier Schoof dat standpunt.

Toch gaan al concrete voorstellen rond. Volgens website Euractiv heeft de Griekse premier samen met de Polen een 'klein Europees defensiefonds' aan de andere EU-landen voorgesteld. Via dat 'kleine' fonds zou de 100 miljard euro dan geleend worden.

'Onvermijdelijk'

Oud NAVO-baas Jaap de Hoop Scheffer is er "zeer van overtuigd" dat Nederland het verzet tegen defensieleningen niet kan volhouden. "Ik acht het onvermijdelijk dat het gebeurt. Ik zie niet hoe je de Europese defensie-ambities allemaal uit publieke middelen kan financieren. Je moet privaat kapitaal aanboren, en daar horen eurobonds bij."

Tot nu toe is Nederland nog verzekerd van Duitse steun in het verzet tegen de gemeenschappelijke leningen. Maar mogelijk verandert dat na de Duitse verkiezingen volgende maand. Dan ontstaat een nieuwe realiteit.

Het momentum voor eurobonds groeit, schrijft website Euractiv. Als CDU-lijsttrekker Friedrich Merz de verkiezingen wint, zou hij zijn verzet tegen defensieleningen kunnen staken. Nederland zou dan verder geïsoleerd kunnen raken in de EU.

Andere opties

Naast gezamenlijk lenen liggen ook allerlei andere opties op tafel voor meer geld naar defensie. Het anders inrichten van de nieuwe EU-begroting bijvoorbeeld, of het gebruiken van bijna 100 miljard euro uit het coronaherstelfonds dat 'over' is.

Meerdere landen vroegen de Europese Commissie eerder geld dat uitgegeven wordt aan defensie niet mee te tellen als schulden. Ook wordt gekeken naar mogelijkheden om via de Europese Investeringsbank EIB geld te lenen voor defensieprojecten.

De komende maanden zijn cruciaal voor het verloop van de discussie. Over twee weken komen de EU-leiders bij elkaar in België om te praten over defensie en hoe die te financieren. Op 19 maart presenteert de Litouwse Eurocommissaris zijn eerste ideeën over de verhoging van de Europese defensie-uitgaven. Aan EU-voorzitter Polen de taak al die gesprekken in goede banen te leiden.

De Hoop Scheffer denkt dat de Duitsers en de Nederlanders uiteindelijk bakzeil zullen halen in hun strijd tegen gezamenlijke leningen. "Het is meer dan een klein golfje dat is ontstaan. Door de geopolitieke nood zijn we gedwongen tot handelen en onze eigen broek op te houden. Trump heeft het over "Make America Great Again". Ik zeg: 'Europeans need to make Europe act again!'"

Gepubliceerd op: 22-01-2025 06:55
Bron: nos.nl

De incasso van boetes die ondernemers zelf mogen opleggen aan winkeldieven loopt spaak. Sinds een jaar verstrekt de politie minder vaak persoonsgegevens van verdachten, waardoor de meeste boetes niet geïnd kunnen worden.

Dat zeggen de organisaties die zich bezighouden met de afhandeling van winkeldiefstallen, SODA en Overlastregistratie Nederland. Het gaat daarbij om zogeheten civiele aansprakelijkstellingen.

Ondernemers mogen zelf 181 euro boete opleggen aan winkeldieven, als compensatie voor de tijd die zij kwijt zijn na een diefstal. Veel supermarkten en grote winkelketens hebben dit uitbesteed aan marktpartijen. Die kunnen de benodigde naam- en adresgegevens van verdachten opvragen bij de politie. Tegen een vergoeding regelen zij vervolgens de incasso.

Vier miljoen

Volgens marktleider SODA is het aantal geleverde politiegegevens sinds februari vorig jaar fors gedaald na gewijzigd beleid bij de politie. Stichting DAAD, die toezicht houdt op het civiel aansprakelijk stellen van winkeldieven door SODA, zegt zelfs dat het merendeel van de benodigde gegevens niet meer wordt geleverd.

"Van de 500 aanvragen bij de politie per week, komen er nu maar 20 tot 25 terug", zegt Lex Westerman, directeur van Stichting DAAD. Het zou gaan om zo'n 20.000 winkeldiefstallen die daardoor niet meer verhaald kunnen worden. "Dat houdt in dat de winkeliers vorig jaar bijna vier miljoen zijn misgelopen aan schadevergoeding."

Behalve financiële schade zijn er nog andere gevolgen, zegt Niels van Os, directeur van SODA. "Hierdoor daalt de aangiftebereidheid en het vertrouwen in de overheid." Volgens Van Os blijkt dat winkeldieven die een civiele schadevergoeding moeten betalen, minder snel weer in de fout gaan. "Deze preventieve werking blijft nu uit."

Fouten

De politie erkent dat er tegenwoordig minder gegevens worden aangeleverd. Dat komt vooral omdat het proces een stuk arbeidsintensiever is geworden, zegt de politie.

Eerder werden de gegevens geautomatiseerd verstrekt aan de twee bedrijven die actief zijn in deze markt. Maar daar bleken nogal eens fouten in te zitten. De automatische levering is daarom vorig jaar stopgezet.

Bovendien vereist de privacywetgeving in sommige gevallen een handmatige controle van de gegevens. Dat kost volgens de politie veel extra tijd, die er lang niet altijd is.

Dilemma's

Verder worstelt de politie met een aantal ethische dilemma's, zoals de vraag of de politie alleen gegevens zou moeten verstrekken aan direct benadeelden (individuele ondernemers) of ook aan gemachtigden (marktpartijen zoals SODA). Een ander punt is bijvoorbeeld of de politie ook gegevens van minderjarigen zou moeten delen.

"Vanuit de politie wordt gewerkt aan een nieuw landelijk proces", zegt een woordvoerder. "Voor de zorgvuldige ontwikkeling daarvan en de uitrol binnen de organisatie hebben wij tijd nodig." De politie benadrukt dat het geen politietaak is om dit soort persoonsgegevens te verstrekken en het daarom niet de eerste prioriteit heeft.

Toch geeft de politie in de praktijk al sinds 2012 persoonsgegevens van winkeldieven door en wordt er al sinds 2018 nagedacht wat nu de beste vorm is om deze informatie te delen met marktpartijen. Tot nu toe heeft dat nooit een definitief antwoord opgeleverd.

Supermarkten

SODA zegt sinds februari vorig jaar in gesprek te zijn over een oplossing voor de huidige situatie, maar tot nu toe zonder resultaat. Meerdere supermarkten en grote winkelketens willen de problemen met het innen van schadevergoedingen overigens niet bevestigen tegenover de NOS. Zij onthouden zich van commentaar, of zeggen dat het probleem bij hen niet speelt.

De andere marktpartij, Overlastregistratie Nederland, is momenteel niet in gesprek met de politie. Het bedrijf is verwikkeld in een rechtszaak na eerdere klachten over de manier van handelen bij de politie. Er ligt een forse schadeclaim, waar de rechter binnenkort uitspraak over doet.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 06:40
Bron: nos.nl

Goedemorgen! Vandaag doet de rechter uitspraak in de stikstofzaak die Greenpeace tegen de Staat heeft aangespannen. De Tweede Kamer debatteert over het demonstratierecht.

Eerst het weer: Geleidelijk meer bewolking en in de loop van de dag vanuit het zuidwesten regen. Het wordt 2 tot 4 graden, de zuidoostenwind is veelal zwak. De komende dagen aanhoudend wisselvallig met later op vrijdag vooral aan zee flink wat wind.

Ga je de weg op? Hier vind je het overzicht van de files en werkzaamheden. Check hier de storingen op en werkzaamheden aan het spoor.

Wat kun je vandaag verwachten?

Wat heb je gemist?

Meerdere zorginstellingen weigeren patiënten met ingrijpende verstandelijke beperkingen op te nemen, omdat ze zeggen dat de zorgkosten voor deze groep te hoog zijn. Dat blijkt uit een enquête van onderzoekscollectief Spit, gepubliceerd in Trouw en de Groene Amsterdammer.

Met name mensen die een verstandelijke beperking hebben die te maken hebben met gedragsproblematiek of een verslaving worden vaak geweigerd. Zij hebben elke dag intensieve begeleiding en zorg nodig.

Volgens de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland zitten veel zorginstellingen financieel klem. Het is niet duidelijk hoeveel mensen nu op een plek wachten.

Ander nieuws uit de nacht:

En dan nog dit:

Nederland telt 350 fulltime rattenvangers. Die zijn vooral actief op en rond de dijken, want die verzwakken als je de muskusrat te veel zijn gang laat gaan:

Fijne woensdag!

Gepubliceerd op: 22-01-2025 06:39
Bron: nos.nl

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een beeld van de Italiaanse kunstenaar Bernini permanent in bruikleen van een particulier. Het is het enige beeld van de wereldberoemde beeldhouwer in Nederland. "Een historische aanwinst", zegt directeur Taco Dibbits.

Het gaat om een terracotta modelbeeld van de Griekse zeegod Triton, staand op een schelp. Het beeld werd in 1653 in opdracht van paus Innocentius X gemaakt voor een fontein op het Piazza Navona in Rome.

Gian Lorenzo Bernini (1598-1680) geldt als de belangrijkste beeldhouwer van de Italiaanse barok. "Hij was een grote inspiratiebron voor de beeldhouw- en schilderkunst uit Rome in de zeventiende eeuw", benadrukt Dibbits. "Op de belangrijkste pleinen heeft hij hele grote beelden neergezet."

Zo staan er in Rome onder meer zijn bekende beelden Apollo en Daphne en de Extase van de Heilige Theresia. Ook ontwierp hij het Sint-Pietersplein en het bronzen baldakijn in de Sint-Pietersbasiliek in het Vaticaan, net als de Vierstromenfontein op het Piazza Navona.

Stadhuis van Amsterdam

Zijn bijzondere kunst zorgde ervoor dat veel Nederlanders in de zeventiende eeuw naar Rome zijn gereisd. Veel kunstenaars lieten zich inspireren door Bernini. Zo ook de Vlaamse Artus Quellinus die in dezelfde tijd als Bernini in Rome verbleef. "Hij was de beeldhouwer van het Stadhuis van Amsterdam wat nu het Paleis op de Dam is. Quellinus maakte alle decoraties op de buiten- en binnenkant. Je ziet dat de beeldhouwkunst in het Stadhuis op Bernini geïnspireerd is", aldus Dibbits.

De museumdirecteur is logischerwijs trots om het werk van Bernini tentoon te kunnen stellen. "Om nu hier een beeld van de meester zelf in Nederland te kunnen tonen, is fantastisch."

Studiemodel

Er is nog een tweede terracotta versie van het beeld. Dat bevindt zich in het Kimbell Art Museum in Texas in de Verenigde Staten. Dat model is gedetailleerder afgewerkt en werd waarschijnlijk door Bernini gemaakt als geschenk voor de paus nadat de fontein was voltooid. Het model in het Rijksmuseum is daarentegen een studiemodel.

In 2020 was het beeld al eens te zien in het museum in Amsterdam tijdens de expositie Caravaggio - Bernini.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 05:18
Bron: nos.nl

De rechtbank van Den Haag doet vandaag uitspraak in de stikstofzaak van Greenpeace tegen de Staat. De milieuorganisatie vindt dat het stikstofbeleid van het kabinet flink tekortschiet. Daarom wil de milieuorganisatie de overheid dwingen om met concreet beleid te komen, wat stevig ingrijpen in de landbouw en industrie zou betekenen.

Het was een bijzondere rechtszaak, die in november diende in de Haagse rechtbank. Normaal gesproken gaat dit soort zaken over een enkele verleende vergunning of een ander besluit van de overheid, maar nu stelde Greenpeace het volledige stikstofbeleid ter discussie. Daarmee doet de zaak denken aan de klimaatzaak van Urgenda, waarin de rechter de Staat tien jaar geleden verplichtte om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen.

Greenpeace vroeg de rechter tijdens de zitting in november om te verklaren dat het stikstofbeleid flink tekortschiet. Doordat er te veel stikstof terechtkomt in beschermde natuurgebieden gaat het slecht met die natuur. Greenpeace wil dat de overheid zich op z'n minst aan zijn eigen regels houdt en de Nederlandse stikstofdoelen haalt. Die liggen momenteel "ver buiten bereik", bleek vorig jaar uit onderzoek van verschillende kennis- en onderzoeksorganisaties.

'Natuur staat op omvallen'

Bovendien gaat het met sommige soorten natuur zo slecht dat het kabinet direct hard moet ingrijpen, stelde Greenpeace bij de zitting in november. De milieuorganisatie eiste dat het teveel aan stikstofneerslag daar nog dit jaar moet worden gestopt. Andere gebieden moeten in 2030 gezond zijn, anders raken ze onherstelbaar beschadigd, waarschuwde Greenpeace. Dit zou een zeer stevige ingreep in de veehouderij en industrie betekenen.

De landsadvocaat bracht daar bij de zitting tegenin dat het kabinet al veel doet om stikstofuitstoot terug te dringen en dat de overheid niet aan het onmogelijke kan worden gehouden. Verder zijn de meest vergaande doelen onuitvoerbaar en onhaalbaar, volgens de landsadvocaat.

'Terug naar 1939'

Met betrekking tot de huidige stikstofdoelen in de wet voor 2030 citeerde de landsadvocaat een RIVM-rapport, dat die doelen "zeer waarschijnlijk niet haalbaar" noemde. Met name doordat de natuur er nog slechter voor staat dan eerder gedacht.

Hij schetste dat het kabinet om de strengste doelen te behalen zeer stevig zou moeten ingrijpen in de veehouderij en industrie. Met de "kaasschaafmethode" zou het gaan om 4 miljoen dieren minder. De stikstofuitstoot zou teruggebracht moeten worden naar het niveau van het jaar 1939.

Greenpeace bracht daar tegenin dat ook slimmere keuzes mogelijk zijn, door dicht bij natuurgebieden in te grijpen. Ook deed Greenpeace de rechtbank de suggestie aan de hand om uit de verschillende stikstofdoelen te kiezen. Als de Staat de doelen onhaalbaar vindt, vraagt Greenpeace om te "redden wat er te redden valt".

Nog geen nieuw beleid

De landsadvocaat zei dat de overheid al veel uitgeeft aan stikstofreductie, bijvoorbeeld aan uitkoopregelingen en natuurmaatregelen. Dat veel van deze maatregelen de komende jaren aflopen en het huidige kabinet nog geen nieuwe stikstofplannen heeft, kwam nauwelijks aan bod.

Andere argumenten die de overheid aanvoerde om niet tot een aanscherping te komen, waren dat veel stikstof al lang geleden op de natuur terecht is gekomen, dat niet te bewijzen zou zijn dat de natuursoorten echt onherstelbaar beschadigd raken en dat de rechter ook de belangen van derden zoals de toeleverindustrie en veevoederindustrie moet meewegen.

Stikstofdossier onder hoogspanning

De Greenpeace-zaak komt niet bepaald gelegen voor het kabinet, want na een periode met wat minder nieuws over stikstof, staat het stikstofdossier sinds kort weer onder hoogspanning. Belangrijkste reden daarvoor is de uitspraak die de Raad van State vorige maand deed, waardoor bedrijven met terugwerkende kracht zonder vergunning zitten en dus illegaal worden. Ook maakt het vergunningverlening in de toekomst nog moeilijker.

Naar aanleiding van die uitspraak besloot premier Schoof een speciale ministeriële commissie op te tuigen, die de omvang van de problemen in kaart moet brengen en die vervolgens op moet lossen. De afloop van de Greenpeace-zaak is van belang voor alle betrokken ministers in die commissie.

De rechtbank Den Haag doet vandaag om 10.00 uur uitspraak. Als Greenpeace of de Staat het oneens is met de uitspraak, kunnen ze nog in hoger beroep gaan bij het gerechtshof. Dat moet binnen zes weken.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 05:00
Bron: nos.nl

In het zuidoosten van Frankrijk zijn twee mensen om het leven gekomen toen hun vliegtuigje in botsing kwam met een paraglider. Het toestel crashte en de inzittenden, twee mannen van 58 en 26 jaar, overleefden de klap niet.

Het ongeval gebeurde in Méribel-les-Allues, in de Savoie-streek. Volgens de Franse nieuwssite Le Dauphine stortte het vliegtuigje neer op een leegstaand chalet. Waarschijnlijk is het vliegtuig in botsing gekomen met een tweepersoonsparaglider.

"Ik hoorde een vliegtuig en toen ik omhoog keek zag ik een ski vallen en de paragliders in de bomen landen", zegt een ooggetuige tegen de site. "Het vliegtuig vloog achter een gebouw langs, ik heb het niet op het chalet zien botsen".

De paragliders raakten niet gewond, maar verkeerden wel in shock. Hulpdiensten trokken massaal uit naar de plek. Berging van de slachtoffers werd bemoeilijkt door de instabiele constructie van het dak van de chalet.

De oorzaak van de crash en de omstandigheden worden onderzocht.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 03:29
Bron: nos.nl

Meerdere zorginstellingen weigeren patiënten met ingrijpende verstandelijke beperkingen op te nemen omdat de zorgkosten voor deze groep hoog zijn. Dit blijkt uit een enquête onder zogenaamde cliëntondersteuners van onderzoekscollectief Spit gepubliceerd in Trouw en De Groene Amsterdammer.

De problemen spelen specifiek bij mensen met een verstandelijke handicap die ook te maken hebben met gedragsproblematiek of een verslaving. Deze patiënten met een zogenaamde VG7-indicatie hebben elke dag intensieve begeleiding en zorg nodig. Om een juiste woon- en zorgplek te vinden worden patiënten en hun families geholpen door cliëntondersteuners.

Ten minste 18 van deze ondersteuners kregen recent persoonlijk van zorginstellingen te horen dat er om financiële redenen geen plek was voor hun cliënten. En 24 ondersteuners geven in het onderzoek aan geen cliënten op de juiste plek geplaatst te krijgen omdat zorginstellingen onvoldoende medewerkers hebben die deze veeleisende vorm van zorg kunnen bieden.

Bestaande zorg ook opgezegd

De vergoedingen die instellingen krijgen voor de zorg voor deze groep patiënten zijn al jaren niet toereikend, waardoor instellingen miljoenen verlies lijden op de zorg. Soortgelijke problemen, waarbij patiënten met juist de urgentste zorgvraag worden overgeslagen omdat ze te duur zijn, spelen ook in de ouderenzorg en de ggz.

Sommige instellingen gaan zelfs zo ver dat zij de bestaande zorg opzeggen, hoewel dit eigenlijk niet mag of slechts onder zeer strikte voorwaarden. Tientallen ondersteuners maakten mee dat een instelling probeerde de zorg voor een cliënt stop te zetten, of daar ook daadwerkelijk in slaagde.

Risico op agressie thuis

Precieze cijfers over het aantal patiënten dat nu wacht op een plek bestaan niet. Het gaat waarschijnlijk om honderden mensen. Een deel moet bij ouders of andere familieleden wonen. Wat niet zonder risico is omdat sommige patiënten agressief kunnen worden bij te veel prikkels. Een ander deel moet op straat leven.

Niet alle zorginstellingen zijn begonnen met het weren van patiënten met een VG7-indicatie. Zo zegt Vanboeijen, een grote zorgorganisatie in Drenthe, geen patiënten te weigeren uit financiële gronden. Al ervaart ook deze instelling begrotingsproblemen.

Kaalslag

Zo kampt Vanboeijen elk jaar met een tekort van 3 à 4 miljoen euro. Twee derde tot drie kwart komt voor rekening van de VG7-patiënten. Volgens Johan Dusseljee, lid van de raad van bestuur, houden ze het nog vol door hun budget voor bijvoorbeeld het onderhoud van gebouwen te gebruiken voor zorg. "Maar daardoor kunnen we niet meer echt investeren in goed onderhoud. Daar kunnen we niet voor altijd mee doorgaan."

De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland bevestigt dat veel zorginstellingen financieel klem zitten. De overheid belooft vanaf 2025 weliswaar het tarief dat instellingen in rekening mogen brengen bij zorgkantoren te verhogen met 6,2 procent. Maar volgens de belangenvereniging wordt met die verhoging nog niet eens de helft van het financiële gat gedicht.

Gepubliceerd op: 22-01-2025 03:00
Bron: nos.nl

Op zijn eerste volledige werkdag als president heeft Donald Trump een samenwerkingsverband aangekondigd tussen OpenAI, Softbank en Oracle. In de komende vier jaar wordt er gezamenlijk minstens 500 miljard dollar geïnvesteerd in kunstmatige intelligentie (AI) in de Verenigde Staten.

De gezamenlijke onderneming, genaamd Stargate, gaat een computerinfrastructuur creëren om AI aan te drijven. Voor het project zijn grote datacenters en energiecentrales nodig, in eerste instantie zullen deze gebouwd worden in de Amerikaanse staat Texas. Volgens Trump zal Stargate goed zijn voor 100.000 banen en hij spreekt van "het grootste AI-infrastructuurproject ooit".

Oracle-oprichter Larry Ellison zei op de persconferentie dat er ook al gekeken wordt naar uitbreiding op andere locaties. Volgens hem kan het project de gezondheidszorg verbeteren door patiëntgegevens te analyseren en artsen te helpen.

Met de aankondiging wil de kersverse president aantonen dat onder zijn leiding de economie een impuls krijgt. Het lag al in de lijn der verwachting dat de Verenigde Staten graag grote investeringen in datacenters zouden willen zien. De Amerikaanse investeerder Blackstone schatte vorig jaar oktober in dat er over vijf jaar tijd 1 biljoen wordt geïnvesteerd.

Altman vs. Musk

Voor OpenAI-topman Sam Altman is de gezamenlijke aankondiging met Trump aan zijn zijde een succes. De 39-jarige Altman staat namelijk op slechte voet met Elon Musk, zijn mede-oprichter van OpenAI. Musk is een naaste vertrouweling van Trump en heeft sinds 2023 zijn eigen AI-bedrijf: xAI.

Decreet Biden ingetrokken

Eerder trok president Trump het uitgevaardigde presidentiële AI-bevel van zijn voorganger Joe Biden in. Dat decreet verplichtte AI-bedrijven en ontwikkelaars onder meer om veiligheidstest en andere "kritieke informatie" te delen met de overheid.

Het decreet maakte deel uit van een reeks maatregelen waarmee de Amerikaanse regering probeerde meer grip te krijgen op kunstmatige intelligentie. In zijn afscheidsspeech afgelopen donderdag noemde Biden techmiljardairs een "gevaar voor de democratie". Zonder namen te noemen, maar overduidelijk doelend op Musk en Mark Zuckerberg (Facebook).

Gepubliceerd op: 22-01-2025 01:39
Bron: nos.nl

Sinds maandagochtend voert Israël een grote legeroperatie uit in de stad Jenin op de bezette Westelijke Jordaanoever. Operatie Iron Wall, zoals het leger de inval noemt, duurt naar verluidt nog meerdere dagen.

Volgens de Palestijnse autoriteiten zijn negen mensen gedood en tientallen mensen verwond. De directeur van het ziekenhuis in Jenin zegt dat artsen en verplegers zijn geraakt door Israëlische kogels.

Jenin is een stad waar diverse gewapende groeperingen in verzet komen tegen de Israëlische militaire bezetting van de Westoever. De Israëlische premier Netanyahu stelt dat de aanval nodig is om aan Iran gelinkte militanten te bestrijden. Hamas beweert dat Netanyahu vooral wil doorvechten om aan de macht te kunnen blijven.

Het is onduidelijk hoeveel burgers of gewapende militanten zijn gedood of gewond zijn geraakt. In de statistieken van de Palestijnse Autoriteit (PA) wordt daar geen onderscheid tussen gemaakt. De PA is officieel de machthebber in de gebieden op de Westoever waar de Palestijnen een mate van zelfbestuur hebben.

Eerdere invallen door Palestijnse Autoriteit

Onlangs hebben ook ordetroepen van de PA invallen gedaan in Jenin, in een poging het gebied onder controle te krijgen. Bij deze wekenlange aanvallen vielen meerdere burgerdoden.

De operatie van het Israëlische leger gaat gepaard met luchtaanvallen en drones. Ook worden pantservoertuigen en trucks ingezet. De inval doet denken aan de negen dagen durende militaire operatie van Israël in september in Jenin. Daarbij werd een deel van de stad verwoest met bulldozers en luchtaanvallen. Israël hanteert als beleid dat het huizen van terreurverdachten sloopt.

Het Israëlische leger heeft niet gereageerd op de beschuldiging dat er vandaag op medisch personeel zou zijn geschoten. Ook is er nog niet bekendgemaakt hoeveel militanten zijn gedood, of hoeveel er zijn gearresteerd. In Palestijnse media wordt gesproken over diverse arrestaties verspreid over de Westoever.

Correspondent Nasrah Habiballah was in december 2023 in Jenin en maakte daar deze video over Israëlische invallen:

In tegenstelling tot in Gaza, waar een wapenstilstand geldt, is het geweld op de Westelijke Jordaanoever recent opgelaaid. Afgelopen nacht hebben gemaskerde Israëlische kolonisten Palestijnse dorpen aangevallen. Ze staken huizen in brand en bekogelden inwoners. Het leger van Israël meldt dat militairen en agenten ter plekke werden aangevallen door de groep Israëliërs.

De aanslagen door kolonisten zouden een reactie zijn geweest op de dood van drie Israëliërs twee weken geleden. Gewapende Palestijnse militanten hadden een aanslag op een bus uitgevoerd waarbij ook acht mensen werden verwond.

De schietpartij vond plaats bij de illegale nederzetting Kedumim, 20 kilometer ten zuiden van Jenin. Israël breidt de illegale nederzetting steeds verder uit. Een aantal kabinetsleden van Netanyahu is zelf kolonist en heeft de wens uitgesproken het bezette gebied te annexeren.

Trump draait sancties terug

In zijn tijd als president van de VS had Biden sancties ingesteld tegen tientallen kolonisten en -organisaties op de Westoever. De nieuwe president Trump heeft deze strafmaatregelen inmiddels teruggedraaid. Met het schrappen van de sancties komt Trump tegemoet aan de wensen van ultrarechtse Israëlische politici als minister Smotrich. Hij bedankte Trump dan ook voor wat hij een "rechtvaardig besluit" noemde.

Het besluit van Trump oogstte ook kritiek. Volgens de Palestijnse Autoriteit zal het schrappen van de sancties "extremistische kolonisten aanzetten tot meer misdaden tegen onze mensen". De stap is "geen teken die de vrede bevordert", zegt politiek analist Yossi Mekelberg tegen nieuwszender Al Jazeera.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 23:25
Bron: nos.nl

Ruim 45.000 Nederlandse eigenaren van een Citroën moeten terug naar de garage vanwege een fout in de airbag. Dat meldt persbureau ANP op basis van een bericht van moederbedrijf Stellantis. Het gaat om bepaalde uitvoeringen van de Citroën C3 en DS3, gemaakt tussen 2009 en 2019.

Het probleem zit in de zogenaamde inflator van de airbags, gemaakt door de Japanse fabrikant Takata. In die inflator zitten chemicaliën. Die blijken na verloop van tijd te verslechteren, waardoor de airbags met te veel kracht worden opgeblazen. "In het ergste geval kan dat ernstig letsel of de dood tot gevolg hebben", zegt een woordvoerder van Stellantis.

Dit airbagprobleem is al eerder aan het licht gekomen. De chemicaliën hebben vooral te lijden onder warme en vochtige omstandigheden. Daarom is de terugroepactie begonnen in landen met een warm en vochtig klimaat. In Nederland was het volgens de autofabrikant niet nodig om uit voorzorg de auto te laten staan.

Spontaan ontploffen

De airbags van Takata zijn jarenlang voor veel verschillende merken en typen auto's gebruikt. Er zijn meerdere problemen in ontdekt. Zo kwamen er meldingen van airbags die spontaan ontploften.

Ook waren er airbags die door een productiefout scheurden waardoor metaaldeeltjes door de auto werden geslingerd. Daardoor zijn zeker zestien mensen om het leven gekomen en 184 mensen gewond geraakt.

De lijst met terugroepacties van auto's met Takata-airbags is dan ook lang. Na de grootste terugroepactie ooit, à 69 miljoen auto's in de VS, ging het Japanse bedrijf in 2017 ten onder.

In een rechtszaak bleek dat het management van Takata al jaren wist dat hun airbags niet deugden. Dat hielden ze bewust stil.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 23:16
Bron: nos.nl

Na jaren van discussie gaat het vanaf 7 april gebeuren: in coffeeshops in tien Nederlandse gemeenten is dan legaal geteelde wiet te koop. RTV Noord mocht alvast binnenkijken in de twee 'wietfabrieken' in de provincie Groningen, waar die wiet onder toeziend oog van de overheid wordt geteeld.

Tijdens de zogenoemde wietproef wordt gedurende vier jaar onderzocht of legale productie, distributie en verkoop van cannabis in Nederland mogelijk is. Sinds de jaren 70 kent Nederland een gedoogbeleid waarbij de verkoop van wiet en hasj in coffeeshops in kleine hoeveelheden is toegestaan, maar de productie en toevoer nog altijd verboden is en 'via de achterdeur' moet.

Er zijn inmiddels zeven bedrijven die legale cannabis telen. Twee ervan zitten in de provincie Groningen en daar komt nog een derde bij. Van geheimzinnigheid is in ieder geval bij Q-Farms in Veendam geen sprake.

"Er komt nog een groot lichtbord met onze naam op het pand", zegt algemeen directeur Claas van Os tegen RTV Noord. Zelf heeft hij het liever over een productiefaciliteit dan een fabriek, omdat dat volgens hem meer eer doet aan het proces van het kweken van optimale wiet.

30 miljoen euro

Voor de productiefaciliteit was 30 miljoen euro nodig, waarvan de helft door de bank is gefinancierd. "Dat geeft ook wel aan dat er veel vertrouwen is in het welslagen van onze wietproductie", zegt Van Os.

Op de eerste verdieping van het bedrijf groeien de eerste planten. In twee zogeheten cellen staan 4000 zaailingen die Q-Farms heeft gekweekt. In een andere cel staan moederplanten, die worden gebruikt om te stekken.

"De toppen van onze planten worden tot wiet gedroogd in speciale droogkamers", vertelt Van Os. "Als we straks volop draaien, leveren we 8000 kilo wiet en 1000 kilo hasj per jaar. Er staan hier straks meer dan 200.000 planten, waardoor we hele jaar door kunnen oogsten."

Veel stroom

Dankzij felle lampen, een constante temperatuur van rond de 25 graden en water vol voedingsstoffen groeien de iele plantjes in korte tijd uit tot fikse wietplanten. "Over een week of acht kunnen we hiervan oogsten", zegt de directeur terwijl hij naar een klein plantje wijst.

Dat proces kost heel veel stroom. "Ondanks allerlei duurzame maatregelen gebruiken we heel veel elektriciteit", zegt Van Os. "Toch denk ik dat we eigenlijk energie aan het besparen zijn. De teelt van de wiet die nu in de coffeeshops wordt verkocht, is illegaal en veel minder geavanceerd. Dat kost veel meer elektriciteit, die vaak ook nog eens illegaal wordt afgetapt."

Over de beveiliging van zijn bedrijf maakt Van Os zich geen zorgen. "Alle producten worden beneden in de kelder bewaard in een grote kluis. De wiet en hasj worden hier opgehaald door auto's die gebruikt worden voor waardetransport, die hun vracht afleveren bij de coffeeshops. Alles moet via QR-codes en track-and-tracecodes traceerbaar zijn. Elke plant krijgt dan ook een eigen code. De overheid wil exact kunnen zien wat er gebeurt."

In de fabriek is straks werk voor zo'n tachtig tot negentig mensen. Personeel wordt steekproefsgewijs gecontroleerd op diefstal en in de gaten gehouden met camera's. "We vragen veel van het personeel", geeft Van Os toe. "Daar willen we wel wat voor terugdoen. Vandaar dat we straks een luxe bedrijfskantine hebben, bijvoorbeeld."

Wietkoekjes

Holigram in Nieuw Beerta kon eind vorig jaar al voor het eerst succesvol oogsten. Het bedrijf heeft achttien kweekcellen, waarvan er nu acht in gebruik zijn. Een deel van de cellen heeft twee verdiepingen waar planten staan.

Holigram legt zich, net als Q-Farms, niet alleen toe op de productie van wiet, maar er worden straks ook zogenoemde edibles als cannabiskoekjes gebakken. Verder zullen er voorgerolde joints worden geproduceerd.

"Ik denk dat we rond de 3 miljoen exemplaren per jaar gaan maken", zegt accountmanager Patrick Stevens. "En het is de bedoeling om zes soorten hasj en dertig soorten wiet te produceren. Voor elk wat wils."

Het bedrijf denkt niet dat de investering van 20 miljoen euro er over vier jaar uit is. "Maar we willen aantonen dat dit experiment succesvol is. Daarna kunnen we verder uitbouwen."

Gepubliceerd op: 21-01-2025 22:58
Bron: nos.nl

De vrouw die vrijdag voor onrust zorgde bij een politiebureau in Utrecht wordt verdacht van bedreiging met een terroristisch misdrijf en het doen van een valse bommelding. Dat bevestigt het Openbaar Ministerie na berichtgeving door het AD.

De verdachte is een 44-jarige vrouw uit Bunnik. Afgelopen vrijdagmiddag liep zij het politiebureau Paardenveld in het centrum van Utrecht binnen. Daar deed ze uitspraken die voor de politie aanleiding waren om het bureau direct te ontruimen.

De vrouw werd daarop gearresteerd. De omgeving van het politiebureau werd afgezet en de naastgelegen parkeergarage ging dicht. De Explosieven Opruimingsdienst Defensie kwam om twee objecten te onderzoeken, maar trof niets riskants aan.

Het politieonderzoek loopt nog. Wat de vrouw precies heeft gezegd, is niet bekend. Haar gedrag was wel reden om maandag haar voorarrest met 14 dagen te verlengen.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 22:07
Bron: nos.nl

In de VS zijn na de inauguratie van Trump de eerste Capitoolbestormers vrijgekomen. Ook twee van de zwaarst gestraften zijn weer op vrije voeten: voormalig Proud Boys-leider Enrique Tarrio en Oath Keepers-oprichter Stewart Rhodes.

Met de gratieverlening aan meer dan 1500 Capitoolbestormers loste Trump een verkiezingsbelofte in. De deelnemers aan de aanval op het Amerikaanse parlementsgebouw, nu vier jaar geleden, waren in zijn ogen "patriotten". De dag die door de FBI werd gekenmerkt als "binnenlands terrorisme" werd door Trump tijdens de verkiezingscampagne afgedaan als een "dag van liefde".

De vraag was nog of hij ook de zwaarst gestraften onmiddellijk zou laten gaan. Dat blijkt nu het geval.

Aanzetten tot opstand

Proud Boys-leider Tarrio zat in Louisiana een celstraf van 22 jaar uit voor zijn rol in de bestorming. Hij was er die dag zelf niet bij, omdat een rechter hem vanwege een ander vergrijp verboden had om in Washington te zijn.

Maar volgens de rechtbank die hem de celstraf oplegde, gaf hij op afstand leiding aan zijn extreemrechtse organisatie die bij de aanval voorop ging. Tarrio nam voor het proces afstand van het geweld, maar ontkende niet dat hij zijn aanhang had aangemoedigd. Hij werd veroordeeld voor het aanzetten tot een opstand.

Die veroordeling is door Trump niet teruggedraaid, hij krijgt gratie. Tarrio's advocaat bevestigt dat hij inmiddels op vrije voeten is. Ook twee andere prominente Proud Boys leden, Joseph Biggs (17 jaar) en Zachary Rehl (15 jaar), zijn of komen weer vrij.

De leider van de ultranationalistische Oath Keepers-militie, Steven Rhodes, kwam kort na middernacht vrij. Hij werd in mei 2023 om dezelfde reden als Tarrio - het aanzetten tot een opstand - tot een gevangenisstraf van 18 jaar veroordeeld.

Rhodes zat vast in een gevangenis in de staat Maryland:

Ook Rhodes nam zelf geen deel aan de bestorming, maar hij bereidde zijn organisatie wel voor op gewelddadig verzet. Zo hielp hij bij het aanleggen van een voorraad vuurwapens in een hotel in de buurt van Washington.

Woede

De vrijlating van de Capitoolbestormers maakt woede los bij Amerikanen die destijds betrokken waren bij het neerslaan van de slag.

Een broer van de agent die aan de gevolgen van het geweld overleed noemt Trump "puur slecht". "Mijn broer is voor niets gestorven. Alles wat hij deed om het land te beschermen, het Capitool te beschermen, waar deed hij die moeite voor?", zegt hij tegen persbureau Reuters.

Ook een agent die bij de bestorming gewond raakte, is woest. "Ik ben verraden door mijn land", zei hij tegen nieuwszender CNN. Zes mensen die hem die dag aanvielen komen dankzij Trump op vrije voeten.

Dit is een reportage die VS-correspondent Rudy Bouma voor Nieuwsuur maakte:

Slechts één prominente partijgenoot van Trump veroordeelt de massale gratieverlening. "Ik zag vandaag opnieuw de beelden van mensen die een agent in elkaar sloegen", zei de Republikeinse senator Thom Tillis van de staat North Carolina tegen Reuters. "Je maakt dit land onveiliger als je het signaal afgeeft dat je politieagenten kan aanvallen zonder dat dit gevolgen heeft."

Gepubliceerd op: 21-01-2025 21:48
Bron: nos.nl

De gemeente Den Haag investeert 7 miljoen euro in de winkelstraten van de Schilderswijk en Transvaal. Volgens wethouder Nur Icar (Denk) heeft het gebied het in zich om een "derde centrumgebied" van de stad te worden, naast de binnenstad en Scheveningen.

In de Schilderswijk en Transvaal wonen bijna 50.000 mensen. Het gemiddelde inkomen per inwoner ligt ongeveer 40 procent onder zowel het landelijke als het Haagse gemiddelde. Van het totaal aantal huishoudens ontvangt 15 procent een werkloosheids- of bijstandsuitkering, bijna twee keer zoveel als in heel Den Haag.

De stad onderzoekt elke vier jaar hoe de winkelstraten in de stad functioneren. De winkels in Transvaal en de Schilderswijk bungelen al jaren onder aan de lijst, schrijft Omroep West. Zo zijn er zorgen over de bereikbaarheid en de hoeveelheid parkeerplekken. Ook is het winkelaanbod verschraald en zijn ondernemers slecht georganiseerd.

Wethouder Icar, met het midden- en kleinbedrijf in de portefeuille, ziet echter veel potentie in de winkelstraten vanwege de dynamiek en diversiteit in de wijken. "Het zijn wijken waar zoveel geuren te ruiken zijn, uit zoveel verschillende keukens", zegt hij.

"Neem bijvoorbeeld de Haagse Markt, de grootste openluchtmarkt van Europa. Hier worden producten uit alle windstreken verkocht. De Hollandse bloemkool ligt hier naast verse ketoembar, baklava, dragonfruit of kousenband. Hier komt de wereld samen."

Bezoekers van buiten de stad

Met de 7 miljoen euro worden onder meer de gevels en plinten van de winkels aangepakt. Ook komt er meer groen in de openbare ruimte en worden de looproutes tussen de Haagse Markt en de winkelstraten verbeterd.

"De winkelstraten kunnen het hart van de Schilderswijk en Transvaal worden en op termijn meer en meer bezoekers van buiten de wijk en zelfs buiten de stad trekken", verwacht Icar.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 20:53
Bron: nos.nl

Meer olie, "het einde van woke", minder rechten voor migranten, gratie voor Capitoolbestormers: Donald Trump strooit met 'executive orders', ofwel presidentiële decreten, nu hij aan zijn tweede termijn als president van de Verenigde Staten is begonnen.

Gisteravond ondertekende de Republikein, uren na zijn inauguratie, meer dan veertig decreten en trok hij 78 decreten in die de afgelopen jaren waren uitgevaardigd door zijn Democratische voorganger Joe Biden.

De eerste decreten ondertekende Trump op het podium van de Capital One Arena in Washington, onder luid gejuich van het publiek. En dat was nog maar het begin: volgens Fox News heeft Trump voor het begin van zijn ambtsperiode 200 decreten klaarliggen.

Wat zijn presidentiële decreten?

Een presidentieel decreet is een opdracht van de president om beleid te gaan maken. Met een handtekening van de president onder een decreet beginnen ambtenaren met de uitvoering van de gestelde doelen. Die plannen hoeven dan niet meer langs het Congres, de Amerikaanse Eerste en Tweede Kamer, dat de wetten in het land schrijft.

Trump moet zich wel aan de wet houden. Is er voor een plan een wetswijziging nodig, dan moet het Congres die goedkeuren. En als er geld voor nodig is ook, want het Congres maakt de begroting voor het land. De Republikeinen hebben de meerderheid in beide kamers van het Congres.

"Alle decreten moeten wel passen binnen de lijnen van de wet, maar de president heeft wel wat ruimte", zegt Amerika-deskundige Kenneth Manusama. "Trump probeert met de decreten een andere koers uit te zetten binnen de wet."

In 2017 tekende Trump bij zijn aantreden als president ook veel decreten. Is er een verschil met toen?

Veel decreten komen dit keer rechtstreeks uit Project 2025, het plan dat door een conservatieve denktank is opgesteld. Dat plan was speciaal bedoeld om Trump een vliegende start te geven als hij zou worden herkozen als president.

Dat zie je ook aan de inhoud van de decreten, zegt Manusama. "Ze zijn kwalitatief beter dan in 2017, mensen met ervaring hebben ze geschreven. Bij de eerste termijn van Trump was het amateuristischer, nu zijn het 'normale', gedegen decreten. Het zijn er wel uitzonderlijk veel, maar dat geeft aan hoe goed alles was voorbereid. Hiermee wil de regering van Trump meteen resultaten laten zien."

Dat is niet alleen voor de show, zegt Manusama. "Dat wordt vaker gezegd, maar daar ben ik het niet mee eens. Natuurlijk wil Trump aan de kiezers tonen dat hij resoluut van start gaat. Hij tekende de eerste decreten ook niet voor niets in de Capitol One Arena voor 20.000 mensen. Maar er wordt wel echt beleid gemaakt, al is niet alles even eenvoudig om uit te voeren."

Welke decreten van Trump zijn makkelijk uitvoerbaar en welke niet?

"Het stoppen met bepaalde milieumaatregelen, zoals de VS terugtrekken uit het internationale klimaatverdrag van Parijs, is laaghangend fruit", zegt Amerikanist Manusama. "Net als de vacaturestop bij de federale overheid. Ook veel andere decreten zijn een verplaatsing van prioriteiten. Dat is allemaal makkelijk door te voeren."

Bij andere zaken ligt dat anders, zoals het schrappen van het recht op Amerikaans burgerschap voor kinderen van illegale immigranten en van niet-burgers bij geboorte in de VS. "Dat is hoogstwaarschijnlijk ongrondwettelijk", zegt Manusama. "Maar daarom wordt er in het decreet ook gekeken naar vertragingsmechanismen en andere methoden om het verlenen van het burgerschap te ondermijnen."

Ook de beoogde asielstop en vluchtelingenstop staan op gespannen voet met het asielrecht en internationaal recht, denkt Manusama. "Daar ga je waarschijnlijk gedoe mee krijgen. De vraag is dus ook of en hoe snel mensen rechtszaken beginnen tegen de plannen."

Dat geldt mogelijk ook voor het schrappen van overheidsprogramma's voor diversiteit, gelijkheid en inclusie. "Dat kan misschien leiden tot zaken waarbij de regering-Trump wordt beticht van discriminatie. Maar dat is mogelijk meer iets voor de langere termijn."

Trump heeft decreten van Biden ingetrokken. Biden deed het omgekeerde toen hij in 2021 aantrad als president. Wat betekent het beleidsmatig voor de VS als presidenten steeds elkaars decreten verscheuren?

"Dat is vreselijk", zegt Manusama. "Het is heel slecht voor het openbaar bestuur. Vergunningen worden voor vier jaar verleend en weer ingetrokken. Dat maakt het heel onvoorspelbaar en moeilijk uitvoerbaar voor het bedrijfsleven en de bevolking."

Wat zegt het dat presidenten de afgelopen decennia dit toch meer zijn gaan doen?

"Het heeft alles te maken met hoe gepolariseerd Amerika is geworden", vervolgt Manusama. Omdat president Obama niet veel gedaan kreeg in het Congres, ging hij decreten uitvaardigen. Dat hebben Biden en Trump daarna ook steeds meer gedaan."

Een decreet was ooit een laatste redmiddel voor een president voor als de onderhandelingen met het Congres waren mislukt. Dat is nu anders.

"Het gaat om het behalen van resultaten voor de kiezers en de beperkte tijd waarin die resultaten moeten worden behaald", zegt Manusama. "Dan geeft een handtekening van de president meer voldoening dan iets door het Congres proberen te krijgen."

Gepubliceerd op: 21-01-2025 20:52
Bron: nos.nl

De Britse prins Harry wil mogelijk een schikking treffen in de rechtszaak tegen de krantengroep van mediamagnaat Rupert Murdoch. Op de eerste zittingsdag in Londen vroegen advocaten van beide partijen de rechtbank om uitstel vanwege gesprekken achter de schermen over een mogelijke schikking.

Harry heeft samen met voormalig Labour-vicevoorzitter Tom Watson de News Group Newspapers (NGN) aangeklaagd. Ze willen dat topbestuurders van het mediabedrijf verantwoordelijk worden gesteld voor wanpraktijken, zoals het hacken van telefoons, bij tabloids The Sun en News of the World. Die laatstgenoemde krant werd opgeheven nadat het hackschandaal zo'n vijftien jaar geleden aan het licht kwam.

Tientallen andere prominenten, zoals acteur Hugh Grant, hebben vorig jaar een schikking getroffen met NGN. Ze hebben hoge geldbedragen geaccepteerd in ruil voor het laten vallen van hun aanklacht tegen het mediabedrijf. Wie het proces doorzet, loopt het risico miljoenen euro's aan rechtbankkosten te moeten betalen.

Laatste twee

Harry en Watson zijn de laatste twee overgebleven deelnemers aan de grote rechtszaak tegen NGN. De prins heeft tot nu toe steeds gezegd dat hij de waarheid boven tafel wil hebben en niet is geïnteresseerd in het geld. Toch lijkt er nu beweging te zitten in gesprekken over een schikking.

"We zouden niet om meer tijd vragen als we dachten dat we de rechtbank potentieel veel tijd kunnen besparen", zegt advocaat David Sherborne namens Harry en Watson. Volgens Anthony Hudson KC, die het mediabedrijf vertegenwoordigt, zijn ze "betrokken bij zeer intensieve onderhandelingen de afgelopen dagen". "De realiteit is dat we er dichtbij zijn."

Zaak gaat morgen verder

De eerste zittingsdag verliep chaotisch met veel schorsingen en onderbrekingen. De BBC schrijft dat de zaak morgenochtend weer zal worden hervat. Voor de rechtszaak bij het High Court, de rechtbank waar grote civiele zaken worden behandeld, staat acht tot tien weken gepland.

Deze zaak staat los van de zaak die Harry aanspande tegen de Mirror Group Newspapers (MGN) over het afluisteren van telefoons. De rechtbank oordeelde dat MGN-journalisten tussen 1996 en 2011 telefoons hebben gehackt en dat dit vanaf 1998 "wijdverbreid en gebruikelijk" was.

Harry kwam vorig jaar tot een schikking met MGN. De rechter had de krantenuitgever daarvoor al opgedragen de prins een schadevergoeding van bijna 165.000 euro te betalen en de juridische kosten te vergoeden.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 20:04
Bron: nos.nl

In april moet duidelijk zijn hoe hackers ruim een week geleden de systemen van de Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) zijn binnengedrongen. Met een IT-beveiligingsbedrijf doet de TU/e forensisch onderzoek naar de cyberaanval, waardoor de systemen bijna een week platlagen. Ook de politie is daarbij betrokken.

Vorige week zondag trok de universiteit zelf de stekkers uit de servers, omdat de systemen een cyberaanval detecteerden. De hackers werden "op heterdaad betrapt" toen ze het beveiligingssysteem probeerden te kraken, meldde de universiteit.

Bijna de hele week bleef het netwerk uit de lucht. Studenten en medewerkers konden niet bij hun e-mail en online studiemateriaal. De universiteit kon daardoor geen onderwijs verzorgen en besloot de complete onderwijsagenda, waaronder de tentamenweek die gisteren had moeten beginnen, een week uit te stellen.

'Opgelucht'

De hervatting van het onderwijs op de Technische Universiteit Eindhoven verliep gisteren "soepel", meldde de TU/e. Studenten zouden geen noemenswaardige hinder hebben ervaren. "Negen dagen na de aanval zijn we opgelucht dat we veilig terug kunnen naar de reguliere bedrijfsvoering", staat in het laatste bericht van het crisisteam, dat vandaag is ontbonden.

De universiteit zegt dat er extra maatregelen zijn genomen. Wie er achter de aanval zit, is niet duidelijk. Er zijn geen aanwijzingen dat er iets is buitgemaakt bij de aanval. De universiteit laat de reactie op de aanval evalueren door een externe partij.

Ddos-aanvallen

De ddos-aanvallen op het SURF-netwerk, waar andere onderwijsinstellingen vorige week mee te maken hadden, houden voor zover bekend geen verband met de hack op de TU/e. Volgens de universiteit hebben die aanvallen alleen voor haperingen in het wifinetwerk gezorgd.

Gepubliceerd op: 21-01-2025 19:47
Bron: nos.nl

De wolvin die gisteren urenlang in een schuur in het Gelderse dorp Hengelo aan het rusten was, is mogelijk eerst aangereden. De politie ontving om 07.30 uur een melding van iemand die het dier zou hebben geraakt, schrijft Omroep Gelderland.

De politie heeft daarna geen contact meer kunnen krijgen met de melder. Een paar uur later kregen agenten een melding over een wolvin die in een schuur lag.

Geen jongen

Dierenarts Henk Luten uit Velp onderzocht de wolf en concludeerde aan de hand van de grootte en de tanden dat het om een volwassen wolvin van een jaar of vijf oud gaat. "Ze heeft nog geen jongen gehad. Dat kun je zien aan de tepels bij honden en wolven", aldus de dierenarts.

Omdat er geen ernstige verwondingen of botbreuken bij de wolf zijn gevonden, is het dier gisterenmiddag verdoofd en teruggezet in het bos. Door haar wintervacht was het lastig om blauwe plekken op haar huid te zien, aldus de arts. "Er waren geen natte plekken en er was ook geen bloed. Ze zal vandaag nog wat stijf lopen. Ik heb haar pijnstillers gegeven die een aantal dagen zullen werken."

De provincie meldde gisteren dat het dier helemaal geen letsel had, dat blijkt dus niet te kloppen.

Wandelwolf

Waar de wolf nu is, is onduidelijk. De dierenarts is nog teruggegaan naar de plaats waar ze verdoofd is neergelegd. Luten: "Ze heeft haar roes uitgeslapen en is verdwenen. We kunnen haar niet meer volgen. Ze is niet gechipt en heeft geen halsband gekregen." Wel is DNA van de wolf bewaard.

Wolvenkenner Erwin van Maanen vermoedt dat de wolvin geen onderdeel is van een roedel. "Er zit geen roedel in die regio. Ik denk dat het een wandelwolf is." Hij doelt daarmee op een zwerver. "Er zijn nu meerdere wolven die vanuit Duitsland naar Nederland lopen."

Gepubliceerd op: 21-01-2025 18:56
Bron: nos.nl

Voor de derde dag op rij komen vrachtwagenladingen humanitaire hulp Gaza binnen. De eerste dag waren het er rond de 630 en gisteren 915, ruim meer dan de afgesproken 600. De hulp is hard nodig om mensen van eerste levensbehoeften te voorzien. Lokale hulpverleners delen de pakketten uit. Er zit voor een paar dagen eten in.

De VN meldt dat er tot nu toe geen berichten zijn van plundering van vrachtwagens met hulpgoederen of aanvallen op hulpverleners. Voordat het bestand zondag inging, waren overvallen aan de orde van de dag.

Er is niet alleen behoefte aan voedsel en medicijnen, maar ook aan kleding, warme tenten, matrassen, dekens en schoon drinkwater. Daarna moeten mensen zo snel mogelijk weer hun eigen eten kunnen kopen, zoals groente en fruit. Daarvoor moeten de markten weer open.

Net geen honger

De hulp die op dit moment binnenkomt, is nog verre van genoeg. Het is net voldoende om mensen geen honger te laten lijden, zegt een deskundige tegen Al Jazeera.

Qatar wil de komende tien dagen 12,5 miljoen liter brandstof naar Gaza brengen. Die is onder meer bedoeld voor de elektriciteitsvoorziening in ziekenhuizen en voor opvangplekken voor ontheemden.

Verder is er materiaal nodig voor de wederopbouw. Volgens VN-hulporganisatie OCHA is 92 procent van de huizen in Gaza verwoest of op zijn minst beschadigd. Dat zijn 436.000 huizen. 90 procent van de Gazanen moest zijn huis uit.

Voedselpakketten worden uitgedeeld:

Roos Bollen van Unicef werkt momenteel als hulpverlener in Gaza. Ze vertelt in een gesprek met de NOS hoe haar Palestijnse collega's altijd hoop zijn blijven houden, ook al waren ze zelf alles kwijt en hadden ze familieleden verloren. "Ze hebben nog de moed om grapjes te maken, ze plagen elkaar en zijn enorm lief en zorgzaam voor elkaar. Dat heeft een heel diepe indruk op mij gemaakt."

Ze ziet dat zelfs het kleine beetje hulp dat er binnenkomt daadwerkelijk levens redt. Zo heeft Unicef couveuses geleverd aan het al Aqsa ziekenhuis, die daarvan een goed voorbeeld zijn. Bollen heeft bewondering voor haar Palestijnse en internationale collega's. "Elke dag weer zie ik het bewijs hoe erg het nodig is en hoe belangrijk het is en ik hoop dat er door het staakt-het-vuren meer hulpverleners naar Gaza kunnen komen en meer journalisten, donoren en dokters om samen te werken aan de situatie hier."

De kinderen die ze ontmoet, hebben allemaal uitgekeken naar het staakt-het-vuren. "Ze dromen ervan om in hun eigen bed te slapen in plaats van op de grond in een tent. Ze hebben het over hun speelgoed en hun vriendjes. Maar we houden ons hart vast, we hebben de verwoesting gezien, in sommige gebieden lijkt het wel alsof er een aardbeving is geweest."

Een verhaal dat haar zal bijblijven is dat van een 7-jarig meisje. Op haar verjaardag in december 2023 is haar huis gebombardeerd. Ze raakte daarbij gewond aan haar been en werd naar het ziekenhuis gebracht. Dat werd vervolgens belegerd en in die drie weken is de wond geïnfecteerd geraakt, waardoor het been geamputeerd moest worden. "Het is een lief, vrolijk kind dat het leuk vindt om te tekenen en met haar zusje te spelen. Ze loopt nu met krukken en is voor haar leven getekend."

Volgens Bollen heeft ieder kind in Gaza psychologische hulp nodig om weer een normaal leven te kunnen leiden. "Wat kinderen nu het hardst nodig hebben is de mogelijkheid om weer naar school te gaan, een dagelijkse routine op te bouwen, contact te hebben met andere kinderen en te kunnen spelen. Het recht om kind te zijn is ze afgenomen."

Gepubliceerd op: 21-01-2025 18:53
Bron: nos.nl